W projekcie aktu delegowanego do dyrektywy Taksonomii UE, opublikowanym 5 kwietnia 2023 r.
Komisja Europejska wykluczyła spalanie odpadów w celu pozyskania energii i ciepła jako aktywność zrównoważoną, zgodną z gospodarką obiegu zamkniętego – jednym z 6 celów Taksonomii.[1] W konsekwencji, spalarnie odpadów nie będą uznawane za inwestycje zrównoważone zgodnie z standardami unijnymi dotyczącymi zrównoważonego finansowania, takimi jak Standard Zielonych Obligacji UE (EU GBS), co oznacza, że nie będą mogły być finansowane czy refinansowane z użyciem zielonych instrumentów finansowych.
W projekcie aktu delegowanego nie uznano również pozyskiwania energii i ciepła z odpadów jako formę recyklingu i innych form odzysku. W załączniku II projektu aktu delegowanego wykazano kryteria selekcji dla zarządzania odpadami niebezpiecznymi, w ramach których wykluczono spalanie odpadów nieorganicznych jako aktywność zgodną z Taksonomicznym sposobem ich przetwarzania.[2]
Mimo to, w artykule 14 projektu znalazł się zapis o recyklingu z produktów spalania odpadów innych niż te klasyfikowane jako niebezpieczne.[3] Oznacza to, że materiały nadające się do ponownego wprowadzenia do gospodarki obiegowej, takie jak metale i sole nieorganiczne, mogą być poddawane recyklingowi z produktów spalania, zwłaszcza z popiołów dennych pochodzących ze spalania odpadów innych niż niebezpieczne. W tym kontekście należy rozważyć włączenie tej działalności w zakresie recyklingu oraz związanych z nią technicznych kryteriów screeningu do taksonomii na następnym etapie rozwoju.
Projekt ten jest nadal w trakcie zmian, a okres nadsyłania opinii w ramach procesu konsultacji publicznych zakończył się 3 maja 2023. o północy czasu brukselskiego.
Na dzień dzisiejszy, proces legislacyjny w zakresie unijnej taksonomii zrównoważonych działań gospodarczych oraz dyrektyw z nią związanych uległ znacznemu rozwojowi. Unijna taksonomia, jako system klasyfikacji, określa kryteria dla działalności gospodarczych zgodnych z trajektorią neutralności klimatycznej do 2050 roku i szerzej pojętymi celami środowiskowymi.
W 2021 roku opublikowano w Dzienniku Urzędowym UE Delegowane Rozporządzenie (EU) 2021/2178 z 6 lipca 2021 roku (Disclosures Delegated Act) oraz Delegowane Rozporządzenie (EU) 2021/2139 z 4 czerwca 2021 roku (Climate Delegated Act) [4]. Następnie, 27 czerwca 2023 roku Komisja Europejska przyjęła Akty Delegowane dotyczące środowiska, wprowadzając nowy zestaw kryteriów taksonomii UE dla działalności gospodarczych, które znacząco przyczyniają się do jednego lub więcej celów środowiskowych innych niż klimat, w tym zrównoważonego wykorzystania i ochrony zasobów wodnych i morskich, przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobiegania zanieczyszczeniom i ochrony oraz przywracania bioróżnorodności i ekosystemów. Teksty te zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 21 listopada 2023 roku i będą stosowane od stycznia 2024 roku [5].
W kontekście zarządzania odpadami, 5 lipca 2023 roku opublikowano propozycję zmiany dyrektywy ramowej w zakresie odpadów, która jest obecnie przedmiotem procesu legislacyjnego w Unii Europejskiej [6]. Dotyczące tekstyliów, raporter proponuje ustanowienie oddzielnych punktów zbiórki dla używanej odzieży i odpadów tekstylnych, aby wzmocnić zapobieganie odpadom i zachęcić do ponownego wykorzystania i odzysku. Ważnym elementem jest propozycja ustanowienia przez Radę do 31 grudnia 2030 roku wskazującego celu redukcji odpadów tekstylnych na szczeblu UE do 2040 roku. Głosowanie w komisji planowane jest wstępnie na luty 2024 roku, a głosowanie na posiedzeniu plenarnym w marcu 2024 roku [7].
Te rozwijające się regulacje i akty delegowane mają kluczowe znaczenie dla kształtowania przyszłych ram prawnych w zakresie zrównoważonego rozwoju i zarządzania odpadami w Unii Europejskiej. Warto również zauważyć, że Komisja Europejska uruchomiła nowe narzędzia dotyczące taksonomii, takie jak Nawigator Taksonomii, Kalkulator Taksonomii i repozytorium FAQ, które mają na celu ułatwienie zrozumienia i implementacji tych regulacji [8].
____________________________________________
[1] European Commission, Secretariat-General (2023) COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) …/… of XXX supplementing Regulation (EU) 2020/852 of the European Parliament and of the Council (…) Accessed at: Zrównoważone inwestycje – unijna systematyka środowiskowa (europa.eu)
[2] European Commission, Secretariat-General (2023) ANNEX to the COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) …/… supplementing Regulation (EU) 2020/852 of the European Parliament and of the Council (…). Accessed at: Zrównoważone inwestycje – unijna systematyka środowiskowa (europa.eu)
[3] Ibidem (2023)
[4] Informacje dotyczące Akty Delegowanego UE 2021/2178 i 2021/2139: „Taxonomy Regulation – European Commission” – European Commission, dostępne na ec.europa.e
[5] Informacje dotyczące nowego zestawu kryteriów taksonomii UE dla działalności gospodarczych, które znacząco przyczyniają się do celów środowiskowych: „Taxonomy Regulation – European Commission” – European Commission, dostępne na ec.europa.eu
[6] Informacje dotyczące propozycji zmiany dyrektywy ramowej w zakresie odpadów: „Proposal for a targeted revision of the Waste Framework Directive” – European Commission, dostępne na environment.ec.europa.eu
[7] Informacje dotyczące procesu legislacyjnego w zakresie zarządzania odpadami tekstylnymi: „Carriages preview | Legislative Train Schedule” – European Parliament, dostępne na europarl.europa.eu.
[8] Informacje dotyczące nowych narzędzi taksonomii UE: „EU Taxonomy: New draft delegated acts published” – PwC, dostępne na viewpoint.pwc.com
